ភ្នំពេញ៖ រាជរដ្ឋាភិបាល នៅឆ្នាំ ២០១៨នេះ បានប្រារព្ធទិវាអក្ខរកម្មជាតិ ៨ កញ្ញា លើកទី ១៨ ក្រោមប្រធានបទ «អក្ខរកម្មឆ្ពោះទៅការសិក្សាពេញមួយជីវិត» ដើម្បីផ្សាភ្ជាប់អំពីគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ពន្យល់ថា ការរៀនអក្ខរកម្មជាការផ្តល់ចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើ សម្រាប់ជាស្ពានចម្លងឆ្ពោះទៅរកជំនាញជាក់លាក់មួយ ដើម្បីជួយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមជាតិ រួមទាំងជួយកែលម្អរគុណភាពជីវិត របស់បុគ្គលម្នាក់ៗផងដែរ។
យោងតាមកម្មវិធីសិក្សាលម្អិតអក្ខរកម្មរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ចេញផ្សាយនៅខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ រកឃើញថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រចការចុះឈ្មោះចូលរៀនរបស់កុមារអាយុ ៦ ឆ្នាំ នៅកម្រិតបឋមសិក្សាស្ទើរ១០០ភាគរយ ក្នុងរយៈមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។ប៉ុន្តែគុណភាពសិក្សារបស់សិស្សានុសិស្សនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។
ក្នុងលទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃការសិក្សា សិស្សថ្នាក់ទី៣ និង ទី៦ របស់ក្រសួងអប់រំ រកឃើញថា សិស្សជាង ៤០ ភាគរយប្រឡងធ្លាក់លើមុខវិជ្ជាភាសាខ្មែរ និងគណិតវិទ្យា ដែលពុំទាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងក្របខណ្ឌកម្មវិធីសិក្សារបស់ក្រសួងនោះទេ។ ក្នុងន័យនេះ សិស្សានុសិស្សថ្នាក់ទី ៣ និង ៦ ទាំងនោះ ពុំទាន់មានសមត្ថភាពឆ្លើយតបទៅនឹងនិយមន័យអក្ខរកម្ម ហើយពូកគេកំពុងប្រឈមបញ្ហាមិនចេះអាន សរសេរ និងប្រើប្រាស់គណីតវិទ្យាក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។
អក្ខរកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានឱ្យនិយមន័យថា «អក្ខរកម្មគឺជាសមត្ថភាពនៃការកត់សម្គាល់ យល់ដឹង បកស្រាយ ដោះស្រាយ និងប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាជាទម្រង់លាយលក្ខណ៍អក្សរ និងពាក្យសម្តី ដែលសមស្របសម្រាប់បរិបទនីមួយៗ»។
បើតាមសិ្ថតិរបស់ក្រសួងអប់រំរកឃើញថា អត្រាសិស្សបញ្ចប់សិក្សាថ្នាក់ទី ១២ និងថ្នាក់ទី ៩ មានកម្រិតទាបបំផុត។ ជាក់ស្តែងស្ថិតិរបស់ក្រសួងអប់រំបង្ហាញថា អត្រាសិស្សបញ្ចប់ថ្នាក់កម្រិតបឋមសិក្សាមានប្រហែល ៨០ ភាគរយ។ អត្រាសិស្សបញ្ចប់ថ្នាក់កម្រិតមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិមានប្រហែល ៤០ ភាគរយ និងអត្រាបញ្ចប់ថ្នាក់កម្រិត មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិមានប្រហែល ២០ ភាគរយ។
ស្ថិតិរបស់ក្រសួងបង្ហាញទៀតថា ក្នុងចំណោមកុមារប្រហែល៦សែននាក់ចុះឈ្មោះចូលរៀនថ្នាក់ទី១ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងនោះកុមារប្រហែល១សែននាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបន្តការសិក្សារហូតដល់ថ្នាក់ទី១២។
នៅឆ្នាំ ២០១៥ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា សហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត បានបើកយុទ្ធការអក្ខរកម្មជាតិ ដើម្បីបង្កើនអត្រាអក្ខរកម្ម ជនពេញវ័យអាយុ ១៥ ឆ្នាំឡើងទៅ បានដល់ ៨៤,៤ ភាគរយ។ ជាលទ្ធផលពេលនោះ យុទ្ធនាការនេះ បានរំដោះអនក្ខរជនចំនួន ៩២១២៥ នាក់ គេចផុតពីការមិនចេះអក្សរ។
យោងតាមរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ធនាគារពិភពលោក(World Bank) ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ទី ១៥ មីនា ឆ្នាំ ២០១៨ បានបង្ហាញថា សិស្សថ្នាក់ទី ២ នៅកម្ពុជា មានរហូតដល់ ៣៣ ភាគរយ មិនចេះអានអក្សរសូម្បីតែមួយពាក្យ ក្រោយពីការធ្វើតេស្តអំណាច។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ប្រកាសពីការពង្រឹងយន្តការគ្រប់គ្រងត្រួតពិនិត្យវត្តមានបុគ្គលិកអប់រំ ការអនុវត្តពិន័យរដ្ឋបាល ឬវិន័យការងារចំពោះបុគ្គលិកអប់រំចូលយឺត ចេញមុនម៉ោងជាដើម។
ការរឹតបណ្តឹងនេះ ក្រោយពីក្រសួងរកឃើញថា បុគ្គលិកអប់រំខ្លះនៅតាមគ្រឹះស្ថានសាធារណៈមួយចំនួនមិនទាន់អនុវត្តពេលវេលាបំពេញការងារនិងគោរពម៉ោងបង្រៀនដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តកម្មវិធីសិក្សានិងការសិក្សារបស់សិស្ស។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៨៕